Choć w Polsce staż pracy wpływa na wysokość emerytury, nie jest warunkiem do jej otrzymania – uprawnione do pobierania świadczenia są osoby, które ukończyły określony przez ustawodawcę wiek. Z tego względu rośnie liczba seniorów, którzy odbierają groszowe emerytury. Brak emerytury na starość czy bardzo niskie świadczenia zagrażają wszystkim, którzy nigdy nie pracowali lub ich zawodowa aktywność trwała bardzo krótko.
Komu nie należy się emerytura?
Zgodnie z obecnymi przepisami, brak określonej liczby lat pracy nie jest przeszkodą, by na konto seniora wpływała emerytura – konieczne jest osiągnięcie wieku emerytalnego. Wiek, od którego można liczyć na otrzymywanie świadczenia emerytalnego, to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Nie istnieje natomiast wymagany minimalny staż ubezpieczeniowy. Oznacza to, że nawet jeśli senior pracował bardzo krótko, przysługuje mu emerytura, choć kwota takiego świadczenia będzie bardzo niska. Całkowity brak emerytury dotyczy jednak innych seniorów.
Kto nie dostanie emerytury? Jedynie te osoby, które na swoim koncie emerytalnym nie zgromadziły żadnych składek, czyli nie przepracowały ani jednego dnia. Komu jeszcze nie należy się emerytura? Osobom, które co prawda pracowały, ale na przykład tylko na podstawie umów o dzieło, przez co na ich konta emerytalne nie były odprowadzane składki. Otrzymywanie emerytury może być zatem niemożliwe z uwagi na brak składek, a nie określonego stażu pracy.
Wielu emerytów zastanawia się też, czy brak zameldowania uniemożliwia otrzymanie emerytury? Otóż nie, ponieważ zgodnie z ustawą emerytalną osoba zainteresowana przyznaniem świadczenia musi posiadać jedynie adres zamieszkania. Niektórzy mają także trudności na przykład ze znalezieniem ostatniego świadectwa pracy. Czy może to stanąć na przeszkodzie do uzyskania prawa do emerytury? Na szczęście nie. W takiej sytuacji senior może udać się do sądu pracy, który wyda odpowiednie zaświadczenie. Brak świadectwa pracy nie będzie więc czynnikiem decydującym o tym, czy emerytura się należy, czy nie – wystarczy tylko dopełnić kilku formalności.
Innym problemem jest brak dokumentów płacowych do emerytury. Dotyczy to zazwyczaj tych, którzy pracowali dla nieistniejących już zakładów i ich dokumentacja zaginęła. Osoby te mogą jednak przedstawić inne pisma czy druki, niekonieczne świadectwo pracy, by te okresy zostały uwzględnione przy ustalaniu ostatecznej wysokości świadczenia emerytalnego.
Emerytura dla osób, które nie pracowały
Emerytura dla osoby, która nigdy nie pracowała, jest możliwa, ale tylko w wyjątkowych okolicznościach. W takim przypadku może zostać przyznana emerytura specjalna. Mogą ją otrzymywać osoby, które nie ze swojej winy nie mogły podjąć aktywności zawodowej, przez co na ich konta emerytalne nie były odprowadzane składki. Dotyczy to przede wszystkim seniorów, którzy z uwagi na sytuację życiową nie byli w stanie podjąć pracy, ale w konsekwencji obecnie pozostają bez środków do życia.
Emerytura specjalna może zostać wypłacona jedynie wtedy, gdy senior uzyskał decyzję odmowną o przyznaniu świadczenia w trybie zwykłym. Należy jednak mieć świadomość, że emerytura dla osoby, która nie pracowała nie jest udzielana każdemu. Ponadto osoba, która stara się o uzyskanie świadczenia, w składanym wniosku musi wskazać powody, dla których nie była w stanie podjąć pracy zawodowej. Emerytura specjalna najczęściej jest wypłacana w wysokości świadczenia minimalnego.
Brak emerytury – jak zadbać o domowy budżet?
Co bardzo ważne, brak emerytury sprawia, że seniora nie obejmuje ubezpieczenie zdrowotne, przez co nie może korzystać z publicznej służby zdrowia. Obecnie ustawodawca pracuje nad przepisami, które mają zapewnić ubezpieczenie również dla tych, którzy nie otrzymują emerytury czy są bezrobotni.
Jednak brak emerytury to przede wszystkim problem finansowy. By go rozwiązać, niektórzy seniorzy podejmują się różnych prac, nierzadko dorywczych, mimo zaawansowanego wieku czy dolegliwości zdrowotnych. Innym pomysłem może być renta dożywotnia. To dobra propozycja dla tych seniorów, którzy chcą podreperować swój domowy budżet, a przy tym są właścicielami nieruchomości.
Czym jest renta dożywotnia za mieszkanie? Senior przenosi na fundusz hipoteczny swoje prawo do własności do mieszkania lub domu, a w zamian otrzymuje dożywotnio comiesięczne świadczenie pieniężne, którego wysokość jest wcześniej ustalana i uwzględniana w umowie. Co istotne, senior ma prawo pozostać w mieszkaniu do końca życia – nieruchomość nie może zostać ani sprzedana, ani wynajęta. Taka opcja pozwala na zapewnienie sobie stałego źródła dochodu, bez konieczności zaciągania trudnych czy wręcz niemożliwych do spłacenia zobowiązań finansowych.
