Emerytura powinna być czasem zasłużonego odpoczynku po wielu latach aktywności zawodowej. Jednak przyszli emeryci często martwią się o to, jakie świadczenie zostanie im przyznane i czy pozwoli ono na prowadzenie normalnego życia. Od czego więc zależy wysokość emerytury, jak można ją sprawdzić i w jaki sposób jest obliczana?
Jaka jest wysokość emerytur w Polsce?
Wysokość emerytur w Polsce nadal jest na bardzo niskim poziomie, a prognozy ekspertów nie napawają optymizmem. Instytut Emerytalny alarmuje, że stopa zastąpienia zbliża się do niebezpiecznego poziomu minimalnych 40%. W uproszczeniu wartość ta zakłada, że system emerytalny powinien zapewnić przyznawanie świadczeń na poziomie nie niższym niż 40% ostatniego wynagrodzenia. Wysokość emerytur w stosunku do zarobków jest jednak coraz niższa, przez co na tę chwilę dzisiejsi 30-latkowie mogą liczyć na świadczenie w wysokości jedynie 30% swojej ostatniej pensji.
Najniższa emerytura w Polsce wynosi obecnie 1338,44 zł brutto, natomiast średnia wartość świadczenia to 2524,37 zł brutto. Wysokość średniej emerytury obrazuje, jak wielu seniorów znajduje w trudnej sytuacji finansowej. Koszty życia stale rosną, przez co, mimo corocznej waloryzacji, otrzymywane przez nich świadczenia są niewystarczające. Choć nie dotyczy to wszystkich osób starszych – aktualnie najwyższa emerytura w Polsce sięga 35 tys. złotych – nie każdy ma świadomość, skąd wynikają te różnice. Co wpływa na wysokość emerytury i dlaczego niektórzy mogą liczyć na wysokie świadczenia, a pozostali na groszowe?
Od czego zależy wysokość emerytury?
Dla seniorów przyszła emerytura to istotna sprawa, ponieważ to od niej zależeć będzie komfort ich życia. Od czego więc zależy wysokość emerytury? Przede wszystkim od zgromadzonego na koncie emerytalnym kapitału. ZUS ustala wysokość emerytury, dzieląc podstawę obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia. Jak ustalana jest podstawa? Uwzględniany jest kapitał początkowy, składki na ubezpieczenie emerytalne zapisane na koncie ZUS, a także środki zapisane na subkoncie dla członków OFE. Podstawa wymiaru pozwala poznać wysokość przyszłego świadczenia, przy czym część składkowa kapitału początkowego to czynnik brany pod uwagę tylko wtedy, gdy senior był objęty ubezpieczeniem społecznym przed 1 stycznia 1999 roku.
Jak wygląda obliczanie wysokości emerytury? Wartość kapitału, czyli podstawy obliczenia emerytury, dzieli się przez średni czas dalszego trwania życia, licząc go od momentu przejścia na emeryturę. Choć dla wielu osób to, jak wyliczyć wysokość emerytury, wydaje się trudne, wszystkie niezbędne dane są dostępne na stronie ZUS i zapisane na indywidualnych kontach. Nie trzeba jednak wykonywać samodzielnie trudnych obliczeń – istnieją prostsze metody na to, by dowiedzieć się, jak będą wyglądać przyszłe świadczenia.
Jak i gdzie sprawdzić wysokość emerytury?
By sprawdzić wysokość przyszłej emerytury, wystarczy skorzystać z kalkulatora emerytalnego dostępnego na stronie ZUS – po uzupełnieniu niezbędnych danych, otrzymujemy wartość świadczenia brutto. A jak można obliczyć wysokość emerytury netto? Pomocne w tym okażą się kalkulatory, które uwzględniają aktualnie obowiązujące stawki podatku dochodowego od osób fizycznych oraz wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Kwotę przyszłej emerytury można także poznać, składając do ZUS wniosek w tej sprawie. Szczegółowe dane można również znaleźć na Platformie Usług Elektronicznych ZUS w „Informacji o Stanie Konta Ubezpieczonego”, która jest co roku udostępniana każdej osobie ubezpieczonej. Elektroniczne zestawienie pokaże prognozowaną emeryturę na moment osiągnięcia wieku emerytalnego.
W ten sam sposób wysokość emerytury mogą zweryfikować osoby, które już otrzymują świadczenie. Na Platformie Usług Elektronicznych ZUS znajduje się pełna informacja o przyznanych i wypłaconych emeryturach lub rentach oraz ich wysokości. Jedynym warunkiem w tym przypadku jest to, by świadczenia dla klienta były obsługiwane od 2009 roku przez Kompleksowy System Informatyczny ZUS.
W niektórych sytuacjach przydaje się też zaświadczenie o wysokości emerytury ZUS. Jeśli senior go potrzebuje, może samodzielnie wygenerować elektroniczne potwierdzenie. Taki dokument nie wymaga podpisu pracownika ZUS, co ułatwia całą procedurę. Nadal jednak potrzebne pismo można także uzyskać w placówce ZUS.
Jak zwiększyć wysokość emerytury?
Wpływ na wysokość emerytury mają przede wszystkim staż pracy oraz otrzymywana pensja. Niestety wielu seniorów podejmowało aktywność zawodową tylko okresowo, część z nich miała przy tym niskie wynagrodzenie, przez co ich świadczenia emerytalne nie są wystarczające. Z tego powodu wiele osób zastanawia się, jak dorobić na emeryturze i w efekcie decyduje się na podjęcie pracy. Na to jednak mogą pozwolić sobie jedynie ci, którzy cieszą się dobrym zdrowiem lub po prostu nie chcą rezygnować z aktywności zawodowej.
By wysokość zarobków nie była jedynym czynnikiem wpływającym na poziom życia, a emerytura rzeczywiście stała się czasem odpoczynku, warto zastanowić się nad skorzystaniem z renty dożywotniej. Na czym polega to rozwiązanie? Senior przenosi na fundusz hipoteczny prawo własności nieruchomości w zamian za dożywotnie świadczenie pieniężne wypłacane w określonej kwocie. Renta dożywotnia zapewnia więc regularny zastrzyk dodatkowej gotówki, co daje możliwość podreperowania domowego budżetu. Co ważne, emeryt na podstawie ustanowionego prawa do dożywotniego użytkowania mieszkania może do końca życia zamieszkiwać nieruchomość.
Seniorzy otrzymujący niską emeryturę mogą też skorzystać z programów realizowanych przez państwo. Jednym z nich jest 500 plus dla seniora, który ma za zadanie wspomóc osoby z niepełnosprawnością, seniorów niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz osoby, które ukończyły 75 lat i pobierają zasiłek pielęgnacyjny. Dodatek przyznawany jest z rządowego programu świadczeń rodzinnych.
