Seniorzy, którzy są właścicielami nieruchomości i chcą zwiększyć swoje dochody, mogą zdecydować się na odwróconą hipotekę w modelu sprzedażowym, czyli rentę dożywotnią. Polega ona na przeniesieniu przez seniora własności nieruchomości na fundusz hipoteczny i pobieraniu z tego tytułu dożywotniego świadczenia. Jest to rozwiązanie bezpieczne, ponieważ Fundusz Hipoteczny Familia ustanawia na rzecz seniora hipotekę umowną. Czym jest hipoteka umowna i dlaczego jej ustanowienie jest dla seniora korzystne?

Hipoteka umowna – co to jest?

Najprościej mówiąc, hipoteka umowna jest jednym z kilku rodzajów hipoteki, czyli ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości. Stanowi ona zabezpieczenie dla wierzyciela. Gdy dłużnik nie wywiąże się ze zobowiązania zapisanego w umowie, wierzyciel ma prawo dochodzić zaspokojenia roszczeń właśnie z nieruchomości, na której hipoteka umowna została ustanowiona. Hipoteka umowna jest szczególnie popularna w systemie bankowym.

Gdy bank ma sfinansować zakup nieruchomości, udziela kredytu w kwocie liczonej w setkach tysięcy złotych. Aby zabezpieczyć się przed niespłaceniem przez klienta zaciągniętego kredytu, na nieruchomości ustanawiane jest zabezpieczenie w postaci hipoteki. Jeżeli kredytobiorca nie będzie spłacał zadłużenia, bank będzie mógł dążyć do sprzedaży nieruchomości lub jej przejęcia.

Hipoteka umowna to rozwiązanie stosowane również przez Fundusz Hipoteczny Familia. Dzięki ustanowieniu hipoteki na rzecz seniora może on mieć pewność, że otrzyma świadczenie w umówionej wysokości. W razie problemów z wypłatą środków senior będzie miał pierwszeństwo przed innymi wierzycielami w odzyskaniu należnych mu pieniędzy. Senior jest zabezpieczony tak jak bank.

Co można obciążyć hipoteką?

Hipoteka umowna może zostać ustanowiona na nieruchomości i na wybranych prawach. Mimo że najczęściej spotykane są hipoteki na nieruchomościach, to formalnie nie ma przeszkód, aby hipoteka została ustanowiona także na:

  • własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego,
  • prawie do użytkowania wieczystego,
  • wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie.

Seniorzy będący właścicielami nieruchomości lub posiadający własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego mogą skorzystać z renty dożywotniej i jednocześnie skorzystać z ochrony, jaką daje ustanowienie hipoteki umownej.

Jak ustanawiana jest hipoteka umowna?

Ustanowienie hipoteki wiąże się z konkretnymi formalnościami. Aby w księdze wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości została zamieszczona wzmianka o ustanowieniu hipoteki, konieczne jest złożenie przez jej właściciela stosownego oświadczenia (o wyrażeniu zgody na ustanowienie hipoteki umownej) w formie aktu notarialnego. W przypadku zabezpieczenia wypłaty renty dożywotniej takie oświadczenie składa uprawniony do tego przedstawiciel funduszu hipotecznego.

Ponieważ do sporządzenia aktu notarialnego upoważniony jest wyłącznie notariusz, czynność ustanowienia hipoteki na nieruchomości z reguły ma miejsce w kancelarii notarialnej. Forma aktu notarialnego również wpływa na poczucie bezpieczeństwa – notariusz czuwa nad tym, aby strony dopełniły wszelkich formalności.

Dlaczego hipoteka umowna jest korzystna dla seniora?

Renta dożywotnia nieprzypadkowo jest też określana mianem „renty hipotecznej”. W jej przypadku senior przenosi swoje prawo do nieruchomości na rzecz funduszu hipotecznego, który z kolei ma obowiązek wypłacać swojemu klientowi umówioną kwotę do końca życia. Ponieważ po podpisaniu umowy właścicielem nieruchomości staje się fundusz hipoteczny, to może on wyrazić zgodę na ustanowienie hipoteki umownej na rzecz seniora. Co to oznacza dla tego ostatniego?

Gdyby fundusz nie wypłacał pieniędzy swojemu klientowi, to ten będzie mógł odzyskać swoją nieruchomość, np. dom czy mieszkanie. Z tego względu ustanowienie hipoteki umownej jest dla seniora rozwiązaniem, które w pełni zabezpiecza jego interesy. Hipoteka umowna:

  • motywuje fundusz do wypłaty świadczenia zgodnie z umową,
  • umożliwia seniorowi zaspokojenie swoich roszczeń z nieruchomości przed innymi wierzycielami funduszu.

Fundusz Hipoteczny Familia zabezpiecza swoich klientów również w inny sposób – ustanawiając na ich rzecz dożywotnie użytkowanie mieszkania.